Schilderen met acrylverf met beperkt budget

Schilderen met acrylverf met een beperkt budget
Schilderen met acrylverf met een beperkt budget

Ik krijg vaak de vraag hoe je met een klein budget toch fijn kunt schilderen. Hoe graag ik het ook anders had gehad: erg goedkope verf is per definitie slecht. Daar kan ik helaas niks aan veranderen, maar… ik heb wel een aantal tips om flink te besparen op het verbruik van verf.

Wat heb je nodig als je gaat schilderen?

Als je met acrylverf gaat schilderen heb je minimaal de volgende spullen nodig, in volgorde van belangrijkheid:
• Acrylverf
• Gesso
• Penselen
• Ondergronden (papier, doek, paneel)
• Palet
• Paletmes
• Keukenpapier
• Waterbak

Acrylverf

Ik begin met de verf, omdat dit prioriteit nummer één is. Liever met goede verf en slechte kwasten op beroerde doeken schilderen dan met slechte verf met peperdure kwasten op een mooi doek.

Acrylverf bestaat uit pigment, bindmiddel en spul om de boel op te vullen. Pigment en bindmiddel zijn onmisbaar, opvulmiddel wil je liever niet óf zo min mogelijk in je verf. In goedkope verf wordt bespaard op de dure pigmenten, er zit dus veel vulmiddel in. Het is net zoiets als lekkere koffie aanlengen met een liter water, in een grote verpakking doen en dan stunten met de prijs.

De grote merken, zoals Talens en Winsor & Newton, maken fantastische studiekwaliteit verf. Als ik in dit artikel over ‘betere’ verf praat, bedoel ik daarmee Amsterdam Standard en Winsor & Newton Galeria.

Zij besparen niet op pigment en er zit relatief heel weinig vulmiddel in. Ook worden de pigmenten beter gemalen, dat zorgt voor veel meer kleurkracht.

Na droging zien je kleuren er bijna net zo uit als voor droging (afgezien van het feit dat acrylverf iets donkerder opdroogt).

Het slechte nieuws is: de betere verf is duurder dan verf van de prijsstunters.
Het goede nieuws is: je doet er veel langer mee. Goedkope verf bevat zo weinig pigment, dat je er meerdere keren overheen moet om enigszins wat kleur te krijgen. Goedkope verf verkleurt bovendien aanzienlijk na droging. De duurdere verf doet dit niet: die droogt heel voorspelbaar en mooi op.

Je kunt helaas niet echt op verf besparen. Met slechte verf raak je zwaar teleurgesteld. Uiteindelijk is het zelfs duurkoop, omdat het lelijk vaal kalkachtig opdroogt. Ik hoor dit zelfs van mensen die weinig schilderervaring hebben. Goed kleuren mengen kun je met dat snotwater ook wel vergeten.

Links: Amsterdam Acrylic Standard Series, tube van 120ml en pot van 500ml. Rechts: Winsor & Newton Galeria pot van 500ml en tube van 120ml.


Je hebt minimaal 4 tot 5 kleuren nodig. Als je dan naar Amsterdam Standard of Winsor & Newton Galeria kijkt, dan ben je dus aan verf ongeveer €30 kwijt (5 tubes à 120ml). Het is veel geld, maar vergeet niet: hier doe je heel lang mee.

Niet alle kleuren zullen tegelijk leeg zijn, dus je zult af en toe 5 à 6 euro moeten uitgeven aan nieuwe verf. En als je soms eens wat extra geld hebt kun je ook nog eens een extra kleur aanschaffen. Als je bijvoorbeeld veel groen nodig hebt, kun je prima een keer een groen aanschaffen, dat bespaart je dan weer blauw en geel.

In het artikel over werken met een beperkt palet kun je lezen welke kleuren handig zijn om aan te schaffen.

Drie beperkte paletten

Gesso: een enorme kostenbespaarder

Gesso is een grondverf voor je acrylverfschilderij. Eén liter Gesso kost ongeveer tien tot vijftien euro. Het is een uitgave, maar je doet er heel lang mee. Dankzij gesso ga je ongelofelijk veel geld besparen op je acrylverf.
Als je je papier, doek of paneel insmeert met Gesso, wordt de zuigende werking opgeheven. Je hebt dan dus minder acrylverf nodig als je gaat schilderen. Bovendien komt de kleurkracht van je verf veel beter tot zijn recht.

Gesso

In het artikel over Gesso kun je lezen hoe je het kunt gebruiken.

Let op: als je kant-en-klare doeken, panelen of canvasboard koopt, dan staat er op de verpakking dat er al iets van drie lagen Gesso op zit. Dan nóg raad ik je aan er zelf nog minstens één laag op te smeren. De Gesso op die kant-en-klaar dingen is vaak niet van de beste kwaliteit, bovendien zitten er op sommige plekken vaak vetresten, waar je verf niet goed op hecht. Ik heb het zelf getest: op een kant-en-klaar doek zo uit de verpakking verbruik ik zeker twee keer zoveel verf dan wanneer ik er zelf nog een laag Gesso overheen doe.

Penselen/kwasten

Wat mij betreft is dit een onderdeel waar je flink op kunt besparen. Koop in ieder geval kwasten die geschikt zijn voor acrylverf (synthetisch). Afhankelijk van de formaten waar je op werkt kies je kwasten van een bepaalde grootte. Als je heel groot werkt, dan heb je niks aan hele kleine kwasten.

Het is aan te raden om in ieder geval drie verschillende maten platte kwasten en drie verschillende maten ronde kwasten te kopen.

Meer info over kwasten kun je hier lezen

Als je je kwasten goed behandelt en op tijd en goed schoonmaakt, heb je er jarenlang plezier van. Meer informatie over het schoonmaken van kwasten vind je hier.

Ondergronden: papier, doek, paneel

Schilderen op papier/karton

De goedkoopste optie is schilderen op papier. Je hebt alleen wel wat dikker papier nodig (min. 350 g/cm2), omdat dun papier gaat bobbelen als het nat wordt.

Gesso op papier


Ook bij dikker papier ontkom je er soms niet helemaal aan dat het gaat bobbelen, maar als je dat niet erg vindt is het prima te doen.
Let op: papier zuigt enorm! Smeer het dus eerst in met een laag Gesso.

Ook in een schetsboek kun je schilderen, als je het papier eerst insmeert met Gesso.

Zelf schilder ik zelfs op papier dat helemaal niet geschikt is voor acrylverf, in schetsboeken. Dat papier is eigenlijk veel te dun. Ik smeer er Gesso op en dan kan ik prima schilderen. Het bobbelt behoorlijk, maar dat kan me persoonlijk helemaal niks schelen, dit zijn toch dingen die niet in het museum komen te hangen.

Schilderen op doek

Bij de prijsstunters kun je ook extreem goedkope doeken kopen. De kwaliteit is bedroevend slecht, maar als je toch graag op doek schildert, dan kun je het gewoon doen. Smeer ze alleen wel in met Gesso (ook al staat er op de verpakking dat dat al gebeurd is). Deze doeken staan meestal niet goed gespannen, zijn ook niet na te spannen en de latten zijn vaak van slechte kwaliteit, maar op het doek kun je redelijk schilderen zolang je er zelf Gesso overheen smeert.

Canvas

Heb je net wat meer te besteden? De meeste webshops en fysieke winkels hebben een eigen merk goedkope katoenen doeken. Die zijn vrijwel zonder uitzondering veel beter dan de doeken van de prijsstunters. De latten zijn beter, het katoen is gewoon goed en je kunt ze naspannen. Ik heb heel wat verschillende doeken getest, en ze waren altijd prima.

Canvasboard

Een leuke optie is schilderen op canvasboard. Dat is een dun paneel waar katoen overheen is gelijmd. Zo heb je de stevigheid van een paneel en de structuur van doek, maar dan tegen een heel schappelijke prijs.

Canvasboard prijzen liggen eigenlijk dicht tegen de prijs van dikker acrylverfpapier. Op de foto een canvasboard 40×30 cm van €3,95.
Ook canvasboard kun je het best eerst zelf van een extra laag Gesso voorzien.

Canvasboard

Paneel

Je kunt ook prima zelf panelen maken om op te schilderen. Het is alleen wel even wat werk. Je kunt bij de bouwmarkt een grote plaat MDF in stukken laten zagen. Dan schuur je de platen en smeer je beide kanten in met 3 lagen Gesso, en dan heb je heel fijne panelen om op te schilderen.

Op de foto hieronder zie je me een voorraadje MDF-panelen insmeren met Gesso. In totaal had ik toen zes platen van 40x30cm, (die je aan beide kanten kan beschilederen met acrylverf, dus eigenlijk 12 x 40x30cm) voor iets van €12. Het is wat werk, maar het is pure rijkdom.

MDF

Palet

Je kunt afscheurpaletten kopen, over het algemeen kosten die iets van vier tot vijf euro A4-formaat 40 vel. Er zijn ook A3-formaat afscheurpaletten te koop.

Afscheurpaletten

Je kunt ook andere dingen gebruiken als palet, zolang je het maar makkelijk schoon kunt maken. Ook is het het handigst als het oppervlak plat is. Je kunt dan namelijk makkelijker mengen.

Gebruik ook geen zuigende materialen als palet. Dan droogt je verf er als een idioot op uit.

Voor het schilderen met acrylverf is een plaat met van die mengvakjes minder geschikt.

Zelf heb ik een grijs palet van glas. Die kan ik heel makkelijk schoonmaken, werkt echt superfijn. Hier kun je meer lezen over een glazen palet.

Op een grijs palet kun je je kleuren beter beoordelen

Palet- of schildersmes

Een echte kostenbespaarder is vreemd genoeg een simpel paletmes! Je kunt er namelijk heel makkelijk kleuren mee mengen zonder dat er verf verloren gaat. Je kunt natuurlijk met een kwast mengen, maar dan gaat er veel verf in de haren zitten en ligt er niks meer op je palet.
Alle voordelen over het werken met het paletmes kun je hier nalezen.

Paletmes: zo kun je veel economischer met je verf omspringen
Een paletmes is ook handig om kleuren mee te checken

Keukenpapier

Keukenpapier is ideaal om je kwasten mee schoon te maken. Gooi het in een speciale bak, want je kunt hetzelfde keukenpapier een dag later opnieuw gebruiken! Acrylverf droogt namelijk watervast op.

Waterbak

Nogal logisch, maar voor de volledigheid heb ik hem er maar bij gezet. Hierin kun je je kwasten schoonmaken.

Verf op palet voormengen bespaart ook verf

Maak voor je schildersessie de belangrijkste kleuren die je wil gaan gebruiken vast aan op je palet met een paletmes. Houd daarbij rekening met de tijd die je hebt. Heb je weinig tijd om te schilderen, maar dan voor een bepaald gebied in je schilderij wat kleuren aan.

Je kunt je dan eerst rustig op het mengen concentreren en daarna lekker vlot doorschilderen. Doordat je je kleuren op deze manier vaak meteen raak hebt, zul je veel minder verf gebruiken dan wanneer je continu elk kleurtje ter plekke gaat mengen.


Voor beginners is het wat lastiger in te schatten hoeveel verf nodig zal zijn, maar met wat ervaring komt dat vanzelf. Maak toch liever teveel dan te weinig aan. Je kunt beter wat verf weggooien dan dat je dezelfde kleur opnieuw moet gaan proberen te mengen. Dat gaat namelijk vaak mis, omdat acrylverf wat donkerder opdroogt.


In onderstaande foto’s had ik bijvoorbeeld maar een half uur tijd om te schilderen. Ik heb ingeschat dat ik in een half uur prima even het duinlandschap in de achtergrond aan kan pakken. Daar zit al een basislaag op, maar en moeten andere kleuren overheen.

Dat stuk kan ik wel even aanpakken

Ik maak de belangrijkste kleuren hiervoor aan op mijn palet. Ik heb hiervoor alleen telkens wat kleuren gepakt die ik hiervoor nodig heb (in dit geval alleen maar wit, ultramarijn, geel en pyrrolerood). Het is totaal onnodig om andere kleuren uit te gaan knijpen op mijn palet.

Belangrijkste kleuren vast aangemaakt.

Dit is dus een totaal andere werkwijze dan wanneer je met olieverf schildert. Met olieverf kun je gerust alle kleuren die je hebt op je palet doen en dan álle mengkleuren voor je schilderij vast aanmaken. Die verf blijft dagenlang goed op het palet.

Bij acrylverf zul je wat preciezer moeten plannen, omdat het zo snel droogt. Je hoeft dus zeker niet alle kleuren die je hebt eerst uit te gaan knijpen op je palet; pak gewoon alleen de kleuren die je nodig hebt.

Overzicht blogs