Kleuren mengen met primaire kleuren

SAMSUNG CSC

Met slechts drie kleuren kun je zelf alle overige kleuren mengen. De drie kleuren zijn: primair geel, magenta en cyaan.

We noemen dit: primaire kleuren.

• primaire kleuren zijn kleuren die je zelf niet kunt mengen
• met primaire kleuren kun je alle overige kleuren zelf mengen (oranje, paars, groen en alle tussenliggende stappen)
• als je de drie primaire kleuren door elkaar mengt in de juiste verhouding, krijg je een donkere kleur die dicht tegen zwart aan zit.

Primair geel, magenta en cyaan

Met primair geel en magenta kun je alle kleuren die daar tussenin liggen mengen: oranjegeel, oranje, oranjerood en rood.

Met geel en magenta krijg je oranjes en roden

Met primair magenta en cyaan kun je roodpaars, paars, blauwpaars en paarsblauw maken.

Met magenta en cyaan kun je paarsen en paarsblauwen maken

Met primair cyaan en primair geel kun je blauwgroen, groen en geelgroen maken.

Met cyaan en geel kun je blauwgroenen en groenen maken

Als je die strookjes aan elkaar plakt, heb je automatisch een kleurencirkel. Elke denkbare kleur is te maken.

Met de drie primaire kleuren kun je alle tussenliggende kleuren maken

Al die kleuren kunnen lichter en donkerder gemaakt worden.

• lichter maken doe je meestal met wit. In sommige gevallen kun je ook geel gebruiken of een combinatie van wit en geel
• je kunt kleuren donkerder maken door er een of meerdere donkere kleuren doorheen te doen. Dat kan zwart zijn, maar ook bruinen, donkere blauwen en soms kun je kleuren ook mooi donkerder maken door er een complementaire kleur doorheen te mengen.

De set primaire kleuren bestaat uit:

• primair geel
• primair magenta
• primair cyaan
• titaanwit
• (eventueel nog oxidezwart)

Voordeel van deze set kleuren

Het is leuk en leerzaam om met primair geel, magenta en cyaan te oefenen en te schilderen. Je leert er goed van kleuren mengen.

Nadeel van deze set kleuren

In de praktijk zijn dit niet altijd de meest handige kleuren om mee te werken. De mengkleuren zijn in beginsel altijd nogal fel (verzadigd) en als je realistisch wil schilderen heb je juist vaak minder felle kleuren nodig. Je kunt de kleuren minder fel maken door er een derde primaire kleur doorheen te mengen. Maar je kunt ook een makkelijkere route nemen, als je net wat andere kleuren gebruikt om mee te werken!

Twee varianten per primaire kleur

De meeste kunstenaars hebben van elke primaire kleur twee varianten op hun palet liggen, dus: twee gelen, twee roden en twee blauwen.

Geel kan namelijk al wat naar groen of juist naar oranje kiepen. Rood kan al wat naar oranje of naar paars kiepen. Blauw kan wat paarsig of juist wat groenig zijn.

Verschillende gelen, blauwen en roden

De primaire kleuren die we hiervoor bespraken (primair geel, magenta en cyaan) zijn behoorlijk zuiver. Die kiepen dus nog niet naar andere kleuren toe. Daarom kun je er zulke zuivere secundaire kleuren mee maken.

Als je werkt met twee varianten per primaire kleur, dan kun je heel makkelijk zelf bepalen of een mengkleur juist fel of juist niet-fel moet worden.

Als je een oranjeachtiger geel hebt (bijv azogeel middel) en een wat paarsig blauw (ultramarijn), dan meng je dus niet twee uiterst zuivere primaire kleuren. Beide kleuren bevatten namelijk al een tikkeltje rood! Dus ook al lijkt het alsof je twee primaire kleuren mengt (geel en blauw) eigenlijk ben je er al drie aan het mengen!

Het geel is wat oranje-achtig (het bevat al wat rood), het blauw bevat ook al wat rood, daardoor krijg je een minder fel groen. Dat groen bevat namelijk niet maar twee, maar drie primaire kleuren!

En zodra je drie primaire kleuren met elkaar mengt, krijg je minder verzadigde mengkleuren.

Hierdoor krijg je in dit geval geen felgroen, maar een minder fel groen. En dat is in de praktijk vaak heel handig, want in landschappen kom je meestal niet erg felle groenen tegen (hoewel het soms wel zo lijkt).

Maar… mocht je toch een keer een felgroen nodig hebben, dan kun je je primair geel pakken en dat mengen met een blauw dat juist al wat naar groen kantelt, zoals phtaloblauw.

Met phtaloblauw en primair geel krijg je mooie intense groenen

Dit geldt zo voor alle variaties. Je kunt met phtaloblauw en pyrrolerood een onverzadigd paars maken, of met ultramarijn en magenta (of quinacridone rose)juist een heel fel paars.

Met ultramarijn en magenta kun je knetterende paarsen maken

Ook is het handig om gebrande omber aan te schaffen. Dat is een mooi warm bruin. In combinatie met ultramarijn kun je er hele mooie zwarten mee maken. Je kunt dan kiezen om het wat warmer te houden (aandeel gebrande omber groter) of juist wat koeler (aandeel ultramarijn wat groter) of neutraal.

Met ultramarijn en gebrande omber maak je mooie zwarten

Een set kleuren die ik kan aanbevelen is dan als volgt:

• primair geel en azogeel middel
• pyrrolerood en magenta (of quinacridone rose)
• ultramarijn en phtaloblauw
• gebrande omber
• titaanwit

Nadeel van deze set kleuren

Eigenlijk zijn er geen nadelen, want je kunt hier alles mee. Aangezien je meer kleuren moet aanschaffen kan dit in het begin een nadeel zijn, maar aan de andere kant: je doet er dan ook lang mee.

Voordeel van deze set kleuren

Je kunt werkelijk alles maken: van heel felle kleuren tot sterk onverzadigde kleuren en met gebrande omber en ultramarijn maak je de mooiste zwarten.

Aanbieding van Busch & Van der Worp

De sets met kleuren uit het artikel zijn makkelijk en voordelig te bestellen bij Busch & Van der Worp. We hebben gekozen voor acrylverf van Talens, de Amsterdam Standard Series. Het zijn potten acrylverf van 500ml, daar kun je dus lekker mee vooruit. Het is een goede studiekwaliteit verf, dankzij de kwaliteitspigmenten met hoge lichtechtheid.

De eerste set bestaat uit de kleuren: primair geel, magenta, cyaan en titaanwit.

Set primaire kleuren

De tweede set bestaat uit de kleuren: primair geel, azogeel middel, pyrrolerood, quinacridone rose, ultramarijn, gebrande omber en titaanwit.ee vooruit. De Amsterdam Standard serie is een heel goede studiekwaliteit verf, met goede pigmenten met hoge lichtechtheid.

Set met twee varianten per primaire kleur

Video over het mengen met primaire kleuren

Overzicht blogs

De links naar deze webshop zijn geen affiliatelinks; ik verdien er niet aan per klik of per verkoop. Wél levert de winkel mij af en toe materialen die ik mag uitproberen/testen in mijn video’s, zodat ik goede adviezen kan geven over materialen.